Drempels voor kunstminnaars

Op Tweede Pinksterdag in een regenachtig Amsterdam naar de Stopera. Waarom doe ik dit niet vaker, dacht ik, genietend van de 'mooiste Traviata aller tijden'. Het antwoord ligt volgens het SCP voor de hand: 'Het kwam er gewoon niet van'. Bij mij niet, en ook niet bij andere in kunst geïnteresseerden zoals u. En dat is zorgwekkend. Ook al omdat gevarieerd cultuuraanbod alleen maar in stand kan blijven als er voldoende betalend publiek op afkomt.

Andries van den Broek, auteur van 'Kunstminnend Nederland', verklaart mijn (en uw) ge-drag, vanuit een gebrek aan urgentie of prioriteit. Als je moet kiezen wat je in je vrije tijd wilt doen, dan is er, dankzij de uitdijende vrijetijdsindustrie, gewoon te veel om uit te kiezen. 'Wie nog niet met pensioen is heeft daar bovendien minder (vrije) tijd voor dan enkele decennia geleden nog het geval was'.

Van den Broeks conclusies klinken nogal frappant. Prijs en afstand blijken geen belemmering te zijn, en ook aan de belangstelling voor kunst en cultuur ligt het niet. En toch gaan cultuurgeïnteresseerden niet, gewoon omdat het er niet van komt! Culturele instellingen doen daarnaast alles om niet-cultuurgeïnteresseerden over de brug te krijgen, maar dat heeft niet veel zin want ze komen toch niet. Nee, volgens het SCP moeten instellingen die meer bezoek willen vooral de interesse van de geïnteresseerde bezoeker verder aanwakkeren. 'Cultuur moet een plek krijgen in de hoofden van mensen, en in hun agenda', zegt Van den Broek in de Volkskrant van 8 mei. Maar, hoe doe je dat?

Een mogelijke oplossing om gedrag te veranderen en het bezoekaantal te vergroten is het gebruiken van andere presentatievormen. Televisieprogramma's als de Tiende van Tijl dragen er aantoonbaar aan bij dat mensen op een andere manier gaan luisteren naar klassieke muziek. En misschien biedt de sociale psychologie aanknopingspunten voor het culturele veld als het gaat om het beïnvloeden van menselijk gedrag. Het YouTube filmpje 'The Power of Words' zette me in ieder geval aan het denken over hoe je alleen al met woorden gedrag van mensen kunt veranderen.

Beschouw onderwijs in kunst en cultuur als integraal en uniek onderdeel van de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Geef goede kunstlessen, vanaf de basisschool tot in het vervolgonderwijs. En lees ook even de aanbevelingen uit Kunstminnend Nederland, zodat leerlingen in hun latere leven niet alleen geïnteresseerd zijn in cultuur, maar daar ook aan deelnemen.

Welke drempels moet u nemen om kunst in uw hoofd en agenda te krijgen? Deel het in het netwerk Cultuureducatie op LinkedIn.