Onderwijs = Leren = Beoordelen

Bron: procesevaluatieformulier uit Altermoderne kunsteducatie: theorie en praktijk.

Een welgemeende felicitatie aan onze bijzonder hoogleraren. Carla van Boxtel (historische cultuur en educatie, EUR) en Folkert Haanstra (cultuurparticipatie en cultuureducatie, UU) dienden samen een voorstel in bij de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) onder de titel 'Assessment in arts education'. En hun aanvraag is gehonoreerd! Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de afdeling Pedagogiek, Onderwijskunde en Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam, waar Carla tevens werkzaam is.

De NWO Programmaraad voor het onderwijsonderzoek verleent subsidies voor studies naar onderwerpen die voor onderwijspraktijk en -beleid van belang zijn en waar nog geen overzichtsartikelen van bestaan. En nu is er dus subsidie voor een studie naar beoordelings-instrumenten in de kunsteducatie. De studie zal een overzicht geven van het type instrumenten dat er voor kunsteducatie is, van hun effectiviteit, en van de competenties en competentieniveaus die erin gebruikt worden. Het zal scholen en docenten helpen om beoordelingsvormen te kiezen die aansluiten bij hun visie op kunsteducatie en bij de doelen die ze nastreven.

Als aanvulling op de literatuurstudie zal het LKCA inventariseren welke instrumenten groepsleerkrachten in het primair onderwijs al kunnen gebruiken om de culturele ontwikkeling van leerlingen te beoordelen en deze voorbeelden beschrijven. De inventarisatie is een opdracht van het ministerie in het kader van het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Juist het zichtbaar maken van leerresultaten draagt bij aan de inhoudelijke kwaliteit van het leergebied kunstzinnige oriëntatie. Een mooi voorbeeld van een door een docent ontwikkeld evaluatieformulier is boven deze blog afgebeeld.

Het zichtbaar maken en vastleggen van de beeldende ontwikkeling van leerlingen was ook onderwerp van onderzoek in de Cultuurwerkplaats van de docentenopleiding van de Willem de Kooning Academie. Dit leverde een masterscriptie met beoordelingscriteria op, en twee instrumenten die nu verder ontwikkeld worden door studenten: een ontwikkelingsportfolio gebaseerd op de fasen uit het leerplan van VONKC; en een App, die de ontwikkeling van metacognitief vermogen en houding inzichtelijk maakt voor leerling en docent.

Onderzoek naar beoordelen lijkt in zwang te zijn. Onlangs verscheen een methode voor kwalitatieve evaluatie van cultuuronderwijs op school van de Rijksuniversiteit Groningen. En een OECD-onderzoek naar een instrument om creativiteit als leeropbrengst van onderwijs te beoordelen. Helaas is deze blog te kort om recht te doen aan de inhoud van deze studies. Maar lees - en beoordeel - ze vooral zelf.

Het is hard nodig dat er een goed overzicht komt van beoordelingsinstrumenten voor kunstzinnige oriëntatie in het primair onderwijs. Zonder beoordeling weet je immers niet wat een leerling geleerd heeft! Praat mee over dit actuele thema in het Netwerk Cultuureducatie op LinkedIn.